พฤติกรรมแมวหลังทำหมัน

ทำไมต้องเรียนรู้เกี่ยวกับพฤติกรรมของแมวหลังทำหมัน

เจ้าของแมวส่วนใหญ่ทราบดีว่าการทำหมันนั้นมีประโยชน์มากมาย ทั้งช่วยลดความเสี่ยงต่อการเกิดโรคบางชนิด รวมถึงลดพฤติกรรมที่ไม่พึงประสงค์ต่าง ๆ ได้ แต่สิ่งที่เจ้าของแมวหลายคนอาจยังไม่ทราบนั่นคือหลังจากผ่าตัดทำหมันไปแล้ว แมวอาจมีการเปลี่ยนแปลงต่าง ๆ ตามมา ไม่ว่าจะเป็นการเปลี่ยนแปลงด้านร่างกายหรือด้านพฤติกรรม ดังนั้นเพื่อให้คุณสามารถดูแลแมวอย่างถูกต้องและเหมาะสม เบื้องต้นจึงจำเป็นต้องทราบว่าแมวที่ทำหมันแล้ว จะมีการเปลี่ยนแปลงไปอย่างไรบ้าง

พฤติกรรมแมวเพศผู้หลังทำหมัน

การทำหมันแมวเพศผู้เป็นการผ่าตัดเอาท่อนำอสุจิและลูกอัณฑะ ซึ่งเป็นแหล่งผลิตฮอร์โมนเพศผู้ออกไป จึงส่งผลให้พฤติกรรมต่าง ๆ ที่เป็นผลมาจากฮอร์โมนเพศผู้เกิดการเปลี่ยนแปลงตามมา โดยพฤติกรรมที่เปลี่ยนไปอย่างเห็นได้ชัดในแมวเพศผู้ นั่นคือแต่เดิมเราอาจจะสังเกตว่าแมวเพศผู้ในวัยเจริญพันธุ์มักจะก้าวร้าว ดุร้าย และทะเลาะวิวาทกับแมวเพศผู้ตัวอื่นที่อาศัยอยู่ในละแวกเดียวกันจนต่างฝ่ายต่างได้รับบาดเจ็บ การทำหมันแมวเพศผู้จะช่วยให้นิสัยก้าวร้าวเหล่านี้ลดลง นอกจากนี้ยังมีพฤติกรรมอื่น ๆ ที่เปลี่ยนไปตามผลของฮอร์โมนเพศ เช่น พฤติกรรมหนีเที่ยวลดลง พฤติกรรมการขึ้นผสมพันธุ์ (mounting) ลดลง และการปัสสาวะวางอาณาเขต (urine marking) ลดลง เป็นต้น ซึ่งกิจกรรมต่าง ๆ ที่ลดลงเหล่านี้ ยังส่งผลให้แมวเพศผู้ที่ทำหมันแล้วมีแนวโน้มที่จะมีน้ำหนักตัวเพิ่มขึ้นอีกด้วย

พฤติกรรมแมวเพศเมียหลังทำหมัน

ในแมวเพศเมียที่ทำหมันแล้วนั้น มักพบว่ามีพฤติกรรมติดสัด (heat) ลดลงอย่างเห็นได้ชัด ทั้งการส่งเสียงร้อง และอาการบิดตัวไปมาเพื่อเรียกร้องความสนใจจากแมวเพศผู้ นอกจากนี้ยังพบว่าแมวเพศเมียจะมีน้ำหนักตัวเพิ่มขึ้น ซึ่งปัญหาน้ำหนักตัวที่เพิ่มขึ้นนี้ อาจโน้มนำให้เกิดปัญหาสุขภาพอื่น ๆ ตามมาได้

การดูแลแมวหลังทำหมัน

การทำหมันแมวทั้งแมวเพศผู้และเพศเมีย จะทำให้ฮอร์โมนเพศลดลง ส่งผลให้การทำงานของร่างกาย รวมทั้งพฤติกรรมต่าง ๆ ของแมวเปลี่ยนแปลงไป ดังนั้นการดูแลแมวที่ทำหมันแล้วให้มีสุขภาพดีในระยะยาว เจ้าของแมวจึงจำเป็นจะต้องเข้าใจหลักในการดูแลแมวหลังทำหมันในด้านต่าง ๆ ดังต่อไปนี้

• จำกัดบริเวณ

ในช่วงสัปดาห์แรกหลังการผ่าตัดทำหมันแมว เจ้าของควรจำกัดบริเวณ เพื่อให้แมวมีการเคลื่อนไหวน้อยที่สุด และต้องคอยสังเกตพฤติกรรมของแมวอย่างใกล้ชิด ไม่ควรให้แมววิ่ง กระโดด หรือปีนป่ายอย่างผาดโผน เนื่องจากอาจเป็นอันตรายต่อแผลผ่าตัด ทำให้แผลแตกหรือแผลหายช้าได้ โดยควรให้แมวพักผ่อนอย่างเต็มที่ เพื่อรอให้แผลผ่าตัดได้รับการฟื้นฟูอย่างสมบูรณ์

• เข้าใจพฤติกรรมที่เปลี่ยนไป

อันดับแรกคุณต้องเข้าใจว่าแมวที่ทำหมันแล้วอาจมีพฤติกรรมที่เปลี่ยนไปได้ เช่น อาจพบว่าแมวหลังทำหมันซึมลง มีพฤติกรรมเฉื่อยชา ไม่ชอบทำกิจกรรม ไม่ชอบออกไปเที่ยวเล่นนอกบ้าน แต่ถึงแม้ว่าเราจะสามารถพบพฤติกรรมเหล่านี้ได้ปกติ แต่อย่างไรก็ตามหากเจ้าของไม่สนใจหรือไม่รีบจัดการ อาจส่งผลให้แมวมีภาวะน้ำหนักเกิน ซึ่งจะโน้มนำให้เกิดปัญหาสุขภาพตามมาได้ เช่น โรคเบาหวาน ปัญหากระดูกและข้อ นอกจากนี้ยังอาจพบปัญหาที่ระบบทางเดินปัสสาวะ เช่น โรคนิ่ว หรือกระเพาะปัสสาวะอักเสบได้อีกด้วย

• สังเกตโรคหรือความผิดปกติ

อย่างที่กล่าวไปในตอนต้นว่า ในแมวที่ทำหมันแล้วอาจมีความเสี่ยงต่อการเกิดโรคต่าง ๆ ตามมาได้ ดังนั้นเจ้าของแมวจึงต้องคอยสังเกตอาการผิดปกติของแมวตลอดเวลา โดยหากพบอาการผิดปกติ เช่น ซึม อาเจียน ดื่มน้ำบ่อย ปัสสาวะบ่อย ปัสสาวะกระปริดกระปรอย ฯลฯ ควรรีบพาแมวไปตรวจวินิจฉัยกับสัตวแพทย์ทันที

• กระตุ้นให้แมวออกกำลังกาย

การออกกำลังกายมีวัตถุประสงค์เพื่อให้แมวที่ทำหมันแล้วมีสุขภาพที่แข็งแรง และสามารถเผาผลาญพลังงานได้ดียิ่งขึ้น โดยวิธีออกกำลังกายของแมวนั้นอาจไม่ใช่การพาจูงเดิน หรือพาไปวิ่งเล่นเหมือนกับการออกกำลังกายในสุนัข เนื่องจากแมวเป็นสัตว์นักล่า แต่สิ่งที่จะทำให้แมวหันมาสนใจได้ มักจะเป็นของเล่นหรือวัตถุเคลื่อนไหวได้ที่สามารถกระตุ้นให้แมววิ่งไล่ ยกตัวอย่างเช่น คุณอาจลองใช้เชือกมัดกับตุ๊กตาหนู แล้วสะบัดไปมาให้ดูคล้ายกับว่าหนูกำลังหลอกล่ออยู่ อาจใช้ไฟฉายหรือเลเซอร์ส่องไปที่พื้นเพื่อให้แมววิ่งตาม อาจติดตั้งกล่องของเล่นปริศนาที่มีเหยื่อล่อให้แมวตะปบ หรือมีคอนโดแมวให้แมวได้ปีนป่าย เป็นต้น และสิ่งที่เจ้าของควรคำนึงอีกอย่างหนึ่งคือวัสดุที่ใช้ในการทำของเล่นต่าง ๆ ของแมว ควรเป็นวัสดุที่ไม่เป็นอันตรายกับแมว เพื่อความปลอดภัยต่อสุขภาพของแมว

• เลือกอาหารที่เหมาะสม

นอกจากการออกกำลังกายแล้ว อาหารยังถือเป็นอีกหนึ่งปัจจัยสำคัญที่มีส่วนช่วยไม่ให้แมวที่ทำหมันแล้วมีภาวะน้ำหนักเกิน โดยการเลือกให้อาหารสำเร็จรูปสำหรับแมวทำหมันโดยเฉพาะอย่าง PRO PLAN®STERILISED/WEIGHT LOSS with OPTIRENAL® ที่นอกจากจะช่วยลดความเสี่ยงการเกิดนิ่วและความผิดปกติในระบบทางเดินปัสสาวะแล้ว ยังช่วยในเรื่องการควบคุมน้ำหนักของแมวหลังทำหมันอีกด้วย

โภชนาการสำหรับแมวหลังทำหมัน

เนื่องจากแมวที่ทำหมันแล้วจะมีความต้องการโภชนาการที่แตกต่างจากแมวทั่วไป ดังนั้นจึงได้มีสูตรอาหารสำหรับแมวหลังทำหมันโดยเฉพาะ ซึ่งเจ้าของที่เลี้ยงแมวในกลุ่มนี้ควรทราบถึงความต้องการสารอาหารและพลังงาน เพื่อเลือกอาหารได้อย่างเหมาะสม ซึ่งโภชนาการที่สำคัญสำหรับแมวที่ทำหมันแล้ว มีดังนี้

• ไขมันและโปรตีน

อาหารแมวหลังทำหมันควรเป็นอาหารที่มีพลังงานต่ำ โดยเฉพาะพลังงานจากไขมัน เพื่อลดการสะสมของไขมันในร่างกาย ที่อาจเป็นสาเหตุให้แมวมีภาวะน้ำหนักเกิน โดยมีผลการศึกษาเปรียบเทียบที่พบว่าแมวกลุ่มที่ทำหมันแล้วที่ได้รับอาหารที่ประกอบด้วยไขมันสูง จะมีน้ำหนักตัวที่มากกว่าแมวกลุ่มที่ทำหมันแล้วที่ได้รับอาหารที่มีไขมันต่ำ (Anton C.,2015) นอกจากนี้ยังควรเลือกอาหารที่ประกอบด้วยโปรตีนคุณภาพดี เช่น โปรตีนจากปลาแซลมอน เพื่อหลีกเลี่ยงการแพ้โปรตีนจากเนื้อไก่อีกด้วย

• คาร์โบไฮเดรต

แมวที่ทำหมันแล้วบางตัวมักมีความอยากอาหารเพิ่มขึ้นหรือเท่าเดิม แต่ในขณะเดียวกันการทำหมันจะส่งผลให้แมวมีพฤติกรรมเฉื่อยชา และกระบวนการเผาผลาญสารอาหารลดลง จึงทำให้เสี่ยงต่อภาวะน้ำหนักเกินมากกว่าแมวทั่วไป การให้อาหารที่ประกอบด้วยคาร์โบไฮเดรตชนิดเชิงซ้อนจึงเป็นทางเลือกที่ดี ซึ่งจะช่วยให้อาหารถูกย่อยและดูดซึมช้าลงในทางเดินอาหาร ทำให้แมวได้รับพลังงานอย่างต่อเนื่องและยาวนาน ช่วยลดความอยากอาหารและควบคุมน้ำหนักในแมวที่ทำหมันแล้วได้

• วิตามินและแร่ธาตุ

แม้ว่าวิตามินและแร่ธาตุจะเป็นสารอาหารที่แมวต้องการในปริมาณน้อย แต่ก็ถือเป็นสารอาหารที่จำเป็นต่อการเสริมสร้างให้แมวมีสุขภาพที่แข็งแรง เสริมสร้างระบบภูมิคุ้มกัน และช่วยลดการเกิดโรคหรือความผิดปกติของระบบต่าง ๆ ในร่างกายได้

• สารต้านอนุมูลอิสระ

เป็นสารที่มีส่วนช่วยในการต่อต้านอนุมูลอิสระที่เป็นอันตรายต่อเซลล์ต่าง ๆ ในร่างกาย ช่วยชะลอความเสื่อมของอวัยวะในร่างกาย รวมถึงยังมีส่วนช่วยในการลดระดับคอเลสเตอรอลได้อีกด้วย

ดังนั้นเพื่อให้แมวมีสุขภาพสมบูรณ์ แข็งแรง และลดความเสี่ยงต่อการเกิดโรคต่าง ๆ การดูแลแมวที่ทำหมันแล้วอย่างเหมาะสม เจ้าของจึงควรเลือกอาหารสำหรับแมวที่ทำหมันแล้วโดยเฉพาะ อย่าง PRO PLAN® STERILISED/WEIGHT LOSS with OPTIRENAL® ด้วยเทคโนโลยีเฉพาะที่ช่วยปรับสมดุลค่า pH ในปัสสาวะ จึงช่วยลดความเสี่ยงการเกิดนิ่วและความผิดปกติในระบบทางเดินปัสสาวะ และช่วยควบคุมน้ำหนักด้วยปริมาณไขมันที่น้อยกว่าสูตรอาหารปกติถึง 25% โดยยังประกอบด้วยโปรตีนคุณภาพสูงและคาร์โบไฮเดรตเชิงซ้อนร่วมกับไฟเบอร์ ที่จะช่วยให้แมวรู้สึกอิ่มเร็วขึ้นแม้กินอาหารในปริมาณน้อย นอกจากนี้ยังช่วยป้องกันการเกิดคราบหินปูนด้วยรูปแบบของเม็ดอาหารและแร่ธาตุที่ช่วยขัดฟันได้อีกด้วย

โดยสรุปหากคุณกำลังเลี้ยงแมวที่ทำหมันแล้ว นอกจากการทำความเข้าใจเรื่องพฤติกรรมของแมวที่เปลี่ยนไปหลังทำหมันแล้ว ยังควรดูแลเอาใจใส่แมวอย่างเหมาะสมในทุก ๆ ด้าน ไม่ว่าจะเป็นในด้านพฤติกรรม ด้านสุขภาพ หรือด้านโภชนาการที่ถือว่ามีส่วนสำคัญต่อสุขภาพของแมวหลังทำหมันด้วยเช่นกัน จึงโดยควรเลือกอาหารสำหรับแมวที่ทำหมันแล้วโดยเฉพาะ เพื่อให้แมวได้รับคุณค่าสารอาหารและพลังงานตรงกับความต้องการมากที่สุด